Komu przysługuje spadek?

Pierwszym pytaniem dotyczącym prawa spadkowego jest pytanie o to, kto jest uprawniony do spadku.

Wyróżnić można dwie sytuacje:

- spadkobranie testamentowe;

- dziedziczenie ustawowe.

Jeśli spadkodawca pozostawił testament, do otrzymania spadku uprawnione są osoby wskazane w testamencie. Wola spadkodawcy wyrażona w testamencie nie ma jednak charakteru bezwzględnie wiążącego. Otóż najbliższej rodzinie spadkodawcy, który pozostawił testament, przysługuje prawo do żądania tzw. zachowku. Zachowek stanowi zabezpieczenie interesu najbliższej rodziny spadkodawcy, która nawet w przypadku pominięcia jej w testamencie, może domagać się części majątku pozostałego po zmarłym. Więcej na temat zachowku dowiedzą się Państwo klikając w niniejszy link.

Jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu lub gdy testamentem objął jedynie część swego majątku, mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym. Kodeks cywilny stanowi, iż do spadku po zmarłym uprawnieni są:

1. dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek;
2. małżonek spadkodawcy oraz jego rodzice (jeśli spadkodawca nie pozostawił po sobie zstępnych - a więc dzieci, wnuków, prawnuków);
3. rodzice spadkodawcy (w razie braku zstępnych oraz małżonka);
4. rodzeństwo spadkodawcy (w razie braku małżonka, zstępnych oraz choćby jednego z rodziców spadkodawcy);
5. dziadkowie spadkodawcy (w razie braku małżonka, zstępnych, rodziców oraz rodzeństwa spadkodawcy);
6. dzieci małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło otwarcia spadku (w razie braku małżonka spadkodawcy oraz jego krewnych, którzy mogliby dziedziczyć spadek na podstawie ustawy);
7. gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy albo Skarb Państwa (w braku osób wskazanych powyżej).

Wielkość udziałów w spadku przypadających poszczególnym osobom oraz doprecyzowanie zasad podziału wskazanych powyżej uregulowane zostały w art. 931 - 940 Kodeksu cywilnego.